Diarree is een veelvoorkomend probleem bij konijnen. Ze hebben namelijk een heel gevoelig darmstelsel. Er bestaan verschillende soorten diarree: waterige diarree, plakpoep rond de anus en zachte keutels. Diarree is meestal een symptoom van een ander onderliggend probleem. Aanhoudende diarree kan het begin inluiden van een langdurige ziekte die zelfs dodelijk kan zijn. Het is dus belangrijk diarree te voorkomen of te genezen. In dit artikel bespreken we de mogelijke oorzaken, symptomen en gevolgen, alsook wat je kan doen als je konijn er last van heeft.
Snel zoeken
Mogelijk oorzaken van diarree bij konijnen
Voeding
De oorzaken die aan de basis liggen van diarree bij je konijn zijn niet eenvoudig te achterhalen, maar meestal speelt het dieet een grote rol. Zo kan de voeding te veel koolhydraten of te weinig vezels bevatten. Dit is het geval als je het konijn te weinig hooi en/of te veel korrels en groenvoer geeft. Het dieet van een konijn heeft als basis een onbeperkte hoeveelheid hooi, aangevuld met gemiddeld 20 gram droogvoer per kilogram lichaamsgewicht per dag. Kies ook steeds voor kwalitatieve korrels met een goede samenstelling van voedingsstoffen. Een hoog vezelgehalte is bijvoorbeeld een must.
Ook een te snelle overstap naar ander voer heeft invloed op het darmstelsel van je konijn. Het dieet van een konijn moet steeds geleidelijk aan worden aangepast. Krijgt je konijn te weinig hooi, geef hem dan steeds een klein beetje meer, totdat de gewenste hoeveelheid is bereikt. Stap je over naar andere biks, dan geldt dezelfde regel. Bouw eerst de huidige korrels af en geef geleidelijk aan de nieuwe korrels. Zo krijgt het spijsverteringsstelsel van je konijn tijd om te wennen. Let ook op welk groenvoer je het konijn geeft. Bepaalde groentes en kruiden, zoals bieslook, prei, knoflook … zijn namelijk giftig.
Ziektes
Diarree kan een bijwerking zijn van gasbuik: een veel voorkomend probleem bij konijnen van alle leeftijden. Doordat overmatig gas in het maagdarmstelsel erg pijnlijk is, verdwijnt de eetlust van je konijn, wat zelfs al na 24 uur kan leiden tot darmimmobiliteit. Eens de darmen van je konijn stilliggen, zijn deze moeilijk opnieuw in beweging te krijgen. Dit kan een fatale afloop hebben voor je konijn. Voorkomen is dus beter dan genezen. Verschillende factoren kunnen hiervan de oorzaak zijn, zoals te weinig vezelinname, te veel suikers in de voeding, gebitsproblemen, darmverstopping, verkeerde antibiotica …
Daarnaast komt ook de ziekte mucoïde enteropathie – een darmontsteking – vaak voor bij jonge konijnen van ongeveer 7 tot 14 weken oud. Het duidelijkste symptoom hiervan is diarree met een overdreven hoeveelheid slijm. Je konijn zal ook anorexie vertonen, en een opgeblazen buik en abnormale lichaamstemperatuur hebben. De ziekte is de belangrijkste doodsoorzaak bij jonge konijnen. De oorzaak ligt waarschijnlijk bij een vezelarm dieet. Deze darmontsteking kun je voorkomen door je konijn te voorzien van voeding met een hoog vezel- en laag proteïnegehalte.
Ongeschikte geneesmiddelen
Ook ongeschikte geneesmiddelen kunnen de basis vormen voor diarree bij je konijn. Bepaalde antibiotica – waaronder vancomycine, ampicilline, lincomycine, erythromycine en clindamycine – kunnen dodelijk zijn voor een konijn en mogen dus nooit worden toegediend.
Door hun gevoelige darmflora kunnen antibiotica die geschikt zijn voor bijvoorbeeld katten en honden best schadelijk zijn voor konijnen. Bepaalde antibiotica doden de goede bacteriën in hun spijsverteringsstelsel en maken de groei van toxine-producerende bacteriën aan. Dit leidt tot ernstige diarree en de aanwezigheid van giftige stoffen in het lichaam.
Als je konijn dus een antibioticum inneemt en daarop last krijgt van diarree, laat dan onmiddellijk het antibioticum links liggen en ga naar de dierenarts.
Symptomen
Het voornaamste symptoom bij diarree is het uitblijven van een normale ontlasting. De consistentie van de keutel is niet langer vast, maar eerder vloeibaar tot zelfs erg waterig. De keutels kunnen ook aan elkaar plakken, terwijl normale ontlasting bestaat uit aparte keutels. Ook slijm en bloed kunnen terug te vinden zijn in de ontlasting van een ziek konijn. Daarnaast wijst een abnormale, onprettige geur op darmproblemen. Als je konijn last heeft van diarree zal hij moe zijn, minder eten en uiteindelijk ook afvallen. Je konijn kan ook verbaal en fysiek laten weten dat hij zich niet goed voelt. Dit doet hij bijvoorbeeld door met zijn tanden te knarsen en in elkaar gedoken in een hoekje te zitten.
Daarnaast eet je konijn zijn blindedarmkeutels – of nachtkeutels – op, wat volstrekt normaal en zelfs essentieel gedrag is. Blindedarmkeutels zitten namelijk nog boordevol vitaminen, mineralen en eiwitten. Eet je konijn deze niet op, dan wijst dit op een spijsverteringsprobleem. Wanneer de blindedarmkeutels een zachtere samenstelling hebben dan normaal, zal je konijn deze niet opeten en kunnen de keutels blijven plakken aan zijn poep, wat plakpoep vormt. Verwar de niet opgegeten blindedarmkeutels niet met diarree. In beide gevallen zal je dunne ontlasting in het hok vinden. Maar bij niet opgegeten nachtkeutels zal je ook nog normale keutels in het hok aantreffen. Als je konijn last heeft van diarree, zijn er echter geen normale keutels te bespeuren.
Gevolgen van diarree
Diarree zorgt ervoor dat je konijn zijn blindedarmkeutels niet meer opeet. Deze keutels zijn thans essentieel, omdat ze namelijk vitaminen en mineralen bevatten. Bij gebrek hieraan ontstaat een tekort aan voedingstoffen dat op lange termijn kan leiden tot ziekte. Bovendien vormt plakpoep ook een hygiënisch probleem, zeker in de zomer. Dan leggen vliegen maar al te graag hun eitjes in de plakpoep, waardoor er binnen de kortste keren maden op je konijn zullen kruipen. Waterige diarree leidt dan weer tot uitdroging.
Behandeling
De behandeling voor diarree hangt af van de soort en van de ziekteverschijnselen. Als je konijn zich normaal gedraagt, volstaat het meestal om enkele dagen alleen hooi en water te geven. Als je konijn naast diarree nog andere ziekteverschijnselen vertoont, is het verstandig om een bezoekje te brengen aan de dierenarts. Heeft je konijn last van erg waterige diarree, ga dan direct naar de dierenarts. Ook laat je het konijn best onderzoeken zodra hij niet meer eet en/of drinkt.